Chính tả tiếng Việt là sự chuẩn hóa hình thức
chữ viết của
ngôn ngữ tiếng Việt. Đây là một hệ thống quy tắc về cách viết các
âm vị,
âm tiết,
từ, cách dùng các
ký tự dấu câu thể hiện, lối viết hoa.
[1] Trong đó,
tiếng Việt là
tiếng mẹ đẻ của
người Việt,
ngôn ngữ quốc gia tại
Việt Nam với phương châm dùng tiếng nói, chữ viết, giữ gìn bản sắc
dân tộc, phát huy
phong tục,
tập quán,
truyền thống và
văn hóa tốt đẹp của mình;
[Ghi chú 1] chính tả[Ghi chú 2] là nguyên tắc điều chỉnh ngôn ngữ mang tính định hướng ở hầu hết các ngôn ngữ trên
thế giới.
[2] Chính tả tiếng Việt hợp thức hóa các nguyên tắc, phương vị khác nhau theo vùng miền, thời gian của
tiếng Việt, thống nhất cách viết đáp ứng mục tiêu chính xác.
Tiếng Việt của
người Việt trải qua giai đoạn lịch sử lâu dài, nhiều biến đổi. Xuất phát điểm là ngôn ngữ cơ bản không chữ viết, lần lượt thời kỳ vay mượn
từ Hán Việt (詞漢越) để phong phú ngôn ngữ, tạo
chữ Nôm (𡦂喃) để viết
tiếng Việt theo dạng tượng hình và hình thành
chữ Quốc ngữ (sử dụng các
ký tự Latinh),
hệ chữ viết chính thức trên thực tế hiện nay của
tiếng Việt.
[3] Lịch sử thay đổi, vị trí địa lý cũng thay đổi dẫn tới sự khác biệt nhất định về một số
từ vựng,
âm thanh giọng nói theo
miền Bắc,
miền Trung,
miền Nam. Trong những thay đổi đó, chính tả tiếng Việt dần dần được xác định ở thời hiện đại.Chính tả tiếng Việt có: chính tả phổ thông – nhóm cơ bản chiếm phần lớn hệ thống chính tả, đưa vào giảng dạy tại tất cả các trường công lập, thuộc quy định bắt buộc đối với chữ viết;
[4] chính tả theo trường hợp – nhóm chính tả có những cách viết khác nhau nhưng đều được chấp nhận, tuy nhiên khuyến khích theo một hướng chung; chính tả văn bản quy phạm pháp luật – nhóm quy định bởi
văn bản quy phạm pháp luật, hình mẫu cho cách viết mang tính đồng nhất, khoa học. Các nhóm này đều mang ảnh hưởng lớn tới
người Việt, được thể hiện trong đa số văn bản. Ngoài ra, chính tả tiếng Việt vẫn đang tồn tại các vấn đề tranh luận, chưa nhất quán, cách ghi chép và sử dụng khác nhau trên thực tế; chính tả tiếng Việt đang trong quá trình nghiên cứu, tập trung chuẩn hóa hệ thống toàn quốc.
[5][6]